Over onze jeugd, mindfulness en psychische problemen...

In 'De Standaard' stond afgelopen weekend te lezen dat uit pas afgerond KUL-onderzoek naar het effect van mindfulness op jongeren zou blijken dat mindfulnesstrainingen hen beschermen tegen psychische problemen. Niet alleen preventief, er zou ook een genezend effect zijn bij depressieve of andere symptomen. "Het helpt ook om bestaande psychische problemen te reduceren," vertelt psycholoog Filip Raes over de resultaten van zijn onderzoek dat hij de voorbije drie jaar uitvoerde bij 400 Vlaamse leerlingen uit het middelbaar onderwijs. Over een van de mechanismen die zeker bijdragen tot het succes van het mindfulnessverhaal verklaart Raes verderop in het krantenbericht: "Op een bedrukte stemming reageren sommigen van ons meer dan anderen automatisch met negatieve gedachten. Als je daar geen aandacht voor hebt, loop je het risico dat de trein weer vertrokken is. Als je die negatieve gedachten leert observeren, kun je er leren afstand van nemen." In het licht van de nieuwe cijfers van de Vlaamse Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg, waaruit blijkt dat van de 50.000 patiënten die vorig jaar aanklopten bijna een vierde jonger was dan 17, oppert Filip Raes: "Er wordt in onze scholen hoog ingezet op lichamelijke opvoeding. Terecht. Maar misschien is het een goed idee als we in de toekomst evenveel aandacht zouden besteden aan de mentale hygiëne van onze jongeren. Mindfulness zou daar een rol bij kunnen spelen."
In onze collectie zit heel wat mindfulnessmateriaal dat kan worden ingezet bij therapie met kinderen. Een greep uit ons meest recente aanbod...

Help je kind met mindfulness angst te overwinnen: opvoeden met aandacht en acceptatie
Christopher McCurry
2010, Bohn Stafleu van Loghum (Houten), 237 p.
Met de aangereikte oefeningen en technieken uit dit boek kunnen ouders hun kinderen helpen zich minder door angst te laten leiden. In plaats van naar het vermijden van angst gaat de aandacht juist uit naar situaties die het kind bang maken. Zo kan de koter in kwestie de eigen reacties beter leren begrijpen en beheersen.

Mindfulness voor je kind: hoe je kinderen kunt helpen met stress om te gaan en gelukkiger, aardiger en socialer te zijn
Susan Kaiser Greenland
2010, Ten Have (Kampen), 238 p.
Dit boek leert hoe mindfulness kinderen beter in balans krijgt als het even tegenzit. De essentie van mindfulness, dat veel volwassenen helpt om te gaan met stress en andere ongemakken, wordt door de Amerikaanse mindfulnesscoach Susan Kaiser Greenland aan de hand van spelletjes, anekdotes en leuke oefeningen toegankelijk gemaakt voor kinderen van alle leeftijden.

Mindfulness voor je kids
David Dewulf, Berti Persoons en Veronique Benoit
2009, Lannoo (Tielt), 255 p.
Met aangepaste speelse oefeningen en een leuk verhaal introduceert dit boekje kinderen in de wereld van mindfulness. Het hoofdpersonage Pieter, een achtjarige jongen, komt tijdens zijn tegenvallers op school in contact met Pol de Trol, een mythische figuur die de jongen inwijdt in de geheimen van mindfulness. Maar al snel ontmoet Pieter Grommy, symbool voor de innerlijke criticus, die hem voortdurend doet twijfelen. Gelukkig is er Hartenlief die erin slaagt om Pieter op een liefdevolle wijze te ondersteunen.

Mindfulness voor kinderen: gids voor onderwijs, hulpverlening en ouders

Pim Catry en Jan Decuypere

2008, Acco (Leuven/Voorburg), 222 p.

Weg van vele klachten zoals depressies, stress, eetstoornissen en psychosomatische stoornissen verenigt mindfulness lichaam en geest en creëert het een helend groeiproces waarin kinderen hun eigen kwaliteiten kunnen ontwikkelen. Dit praktijkboek bevat een programma voor de begeleider, bestaande uit verschillende meditatie-oefeningen en voedende verhalen, een werkboek voor kinderen en een dvd met oefeningen.

Boeken over wat nieuwe technologieën met onze geest uitrichten...

In een onlangs gegeven interview met de krant De Standaard over de invloed van nieuwe digitale technologieën op ons gedrag en de gevolgen hiervan voor onze psychische gezondheid stelt de Amerikaanse psycholoog Larry Rosen onomwonden: "Het is abnormaal gedrag. Als je vroeger iemand luid tegen zichzelf pratend en heftig gesticulerend door een winkelstraat zag lopen, dan stak je de straat over om de persoon te mijden, want daar was duidelijk iets niet pluis mee. Nu doet iedereen het. Het enige verschil is dat ze met één hand een telefoon aan hun oor houden."

Diezelfde Rosen heeft het in zijn onlangs uitgegeven boek 'iDisorder: understanding our obsession with technology and overcoming its hold on us' onder meer over Facebook-depressies ("Alle anderen hebben een interessanter leven dan ik"), het compulsieve gedrag dat we vertonen als we met moderne communicatiemiddelen in de weer zijn, de invloed van de stortvloed aan impulsen op ons brein ("Wie studeert, intussen sms't en op Facebook zit, verliest tijd en concentratie, het is niet anders") en communicatiestoornissen als gevolg van de verdringing van 'lijfelijke' gesprekken door onlinecommunicatie ("Ik maak me sterk dat de verruwing van onze maatschappij daarvan deels het gevolg is. Mensen hebben geen geduld meer, gaan voor het minste met elkaar in de clinch"). Kortom, in Larry Rosens 'iDisorder' wakkert onze huidige techno-overdrive, die volgens de professor niét gek maakt, latent aanwezige psychische stoornissen aan. Een waarschuwing die kan tellen!
In ons taalgebied en in hetzelfde onderzoeksgebied verscheen onlangs 'De virtuele spiegel: waarom Facebook ons ongelukkig maakt' van de jonge Nederlandse socioloog Koen Damhuis. In afwachting van beide boeken kan je in ons documentatiecentrum alvast terecht voor...    

Virtually you: the dangerous powers of the e-personality

Elias Aboujaoude

2011, Norton (New York/London), 349 p. 

Elias Aboujaoude, die als psychiater patiënten behandelt wier levens door het internet grondig zijn veranderd, waarschuwt voor het gevaar waarop het internet ons in staat stelt om, met een 'e-persoonlijkheid', ons beter voor te doen dan we zijn. Ook onze e-mailtaal past zich aan deze nieuwe persoonlijkheid aan. Onze e-persoonlijkheidskenmerken sijpelen offline door en maken ons ongeduldig, ongeconcentreerd en opgejaagd. Op die manier wordt ons werkelijk leven geconfigureerd aan dat van het beeld dat we in chatrooms achterlaten.

Internet addiction: a handbook and guide to evaluation and treatment

Kimberly S. Young en Cristiano Nabuco de Abreu

2011, John Wiley & Sons (Hoboken), 289 p.

Dit op empirisch materiaal gebaseerde handboek definieert, beoordeelt, diagnosticeert en behandelt problematisch internetgebruik. Het bevat gevalideerde evaluatie-instrumenten die het onderscheid maken tussen dwangmatig en normaal online computergebruik en schenkt aandacht aan de meest verslavende online activiteiten. Verder komen verschillende subtypes van internetverslaving aan bod: van online pornografie en internetgokken tot gaming op het web. Daarenboven is er plaats voor verschillende evidence-based behandelingsstrategieën om cliënten van diverse leeftijden, rekening houdend met hun specifieke problematiek, tegemoet te treden.