Geestelijke gezondheidsberichten uit de Vlaamse dagbladpers de afgelopen maand...

"Een eigen kamer, een tuintje, wat luxe. Dat geeft hoop, nieuwe kracht. Op den duur durven ze (de door Petry behandelde psychiatrische patiënten, n.v.d.r.) weer relaties aan te gaan en raken ze zo opnieuw geïntegreerd. Het is belangrijk dat de omgeving verandert, en niet zozeer de patiënt. Mensen kun je ook niet veranderen, tenzij je ze vergiftigt met pillen.(...) In onze benadering zijn we patiënten 'mensen' gaan noemen, en dat maakte alles meteen anders. Want bij een mens stuit je sowieso op een verleden, een levensverhaal. Een patiënt is ook veel meer dan patiënt. Hij heeft nog andere rollen: burger, zoon, broer, echtgenoot, vader. Er is geen enkele reden om ineens al die andere rollen weg te vegen. Ze geven juist aanknopingspunten voor heling"

(De Morgen, 20/07/2011, psychiater Detlef Petry over zijn meevoelende behandelmethode bij chronische patiënten in de psychiatrie.)

Detlef Petry in onze collectie:

Uitbehandeld, maar niet opgegeven : het persoonlijke verhaal van een psychiater over zijn patiënten / D. Petry. - Amsterdam : Ambo, 2011. - 207 p.
Voor zijn behandelmethode volgens het principe van 'rehabilitatie' en zijn jarenlange inspanningen voor chronische psychiatrische patiënten ontving psychiater Detlef Petry in 2001 de Ereprijs van het Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid. Na de NCRV-televisiedocumentaire 'Uitbehandeld, maar niet opgegeven' (2004) is er nu dit boek waarin Petry op persoonlijke wijze zijn behandelmethode uit de doeken doet. Die bestaat hieruit dat hij niet enkel naar de ziekteverschijnselen kijkt maar zich ook verdiept in het levensverhaal van zijn patiënten met als doel hen weer aan het leven te laten deelnemen. Een methode met succes toegepast in het Maastrichtse psychiatrisch ziekenhuis Vijverdal.

"Daarvoor moet je precieze cijfers kennen. De labeling zal waarschijnlijk wel terecht zijn, maar de behandeling komt vaak niet overeen met de ernst van het ziektebeeld. Je mag niet vergeten dat de DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, de bijbel van de psychiatrie waarin alle psychische ziektebeelden netjes in categorieën zijn onderverdeeld, n.v.d.r.) steunt op observaties van een eeuw geleden in psychiatrische ziekenhuizen. Ziekenhuistypetjes dus. Als je die ziekenhuislabels gaat gebruiken in de algemene populatie blijkt echter dat ook heel veel normale mensen aan die symptomen voldoen. Dat betekent niet dat die labels verkeerd zijn. Nee. Iemand kan best symptomen hebben van een milde depressie, alleen heeft die daarom nog geen stoornis die behandeld moet worden. Het etiket klopt, maar er is geen behoefte aan zorg. Mensen zijn nu eenmaal zenuwachtig, somber, ze horen wel eens een stemmetje. Dat is la condition humaine, dat is de prijs die we betalen voor ons brein en onze complexe maatschappij.(...) Als je behalve het label ook zou nagaan of iemand zorg nodig heeft, gaan de cijfers een stuk naar beneden. Vaak weet iemand een mild psychisch probleem bijvoorbeeld te compenseren door een ruime vriendenkring. Probleem is dat in dat continuüm van normale stemmingswisselingen naar ernstige stoornissen de grens waarop je behandelt, te dicht bij het normale is gaan aanleunen. Er wordt te snel behandeld bij veeleer milde symptomen."   

(De Morgen, 13/07/2011, de Nederlandse psychiater Jim van Os over 'overlabeling' en de permanente crisis in de psychiatrie als gevolg van de hiaten in onze kennis over de relatie tussen geest en brein.)

Jim van Os in onze collectie:  

De nieuwe psychose / J. van Os. - Utrecht : Trimbos-instituut, 2003. - 45 p. 

Op de jaarlijkse Trimbos-lezing (2003) verdedigde psychiater Jim van Os de stelling dat het begrip schizofrenie verkeerd of schadelijk is. Hij bepleitte het gebruik van het begrip 'de nieuwe psychose': psychose als een continueren van ervaringen, en niet enkel als biomedisch begrip.

"Als we dan toch met ons allen inconvenient truths zitten te debiteren. Vanaf een bepaald moment levert streven naar nog meer welvaart geen objectieve voordelen meer op. Mensen in uitzonderlijk rijke landen worden niet ouder, ze zijn niet gezonder, en ze zijn niet gelukkiger dan hun lotgenoten in landen die slechts een beetje rijk zijn. Wel zie je dat het aantal angststoornissen, burn-outs en depressies sterk gaat toenemen. Je zou toch verwachten dat dit een enorm krachtige politieke hefboom wordt? Dat dit volk eensgezind opstaat, rijk en arm tezamen, en roept: 'Zo kan het niet verder.' Depressie is geen ziekte die alleen bij armen, allochtonen of Walen voorkomt, die je dan kan culpabiliseren: 'Neem je verantwoordelijkheid, dan zou je niet in de problemen zitten.' Ik alleen al ken drie familieleden en vier vrienden die eronder hebben geleden, van wie er één nu niet meer is. En toch zie je dat depressies alleen politiek vertaald worden in termen van opvang en verzorging van zieken. Ziek worden zelf staat buiten de politieke orde."      

(De Standaard, 11/06/2011, schrijver Tom Naegels in zijn column bij het bericht dat, volgens recent sociologisch onderzoek, Belgen vandaag tweemaal zoveel kans lopen op een depressie dan veertig jaar geleden.)

"Daarom is het spijtig dat veel mensen in de externe wereld leven. Gebeurt er iets, dan zoeken ze al snel een verklaring in de buitenwereld. Bijvoorbeeld: ik voel me niet goed en dat heeft te maken met wat er op mijn werk gebeurt. Nu hebben we ook nog de virtuele wereld: computers, games. Het is kenmerkend voor onze tijdgeest dat velen het contact met hun innerlijke wereld verliezen. Terwijl er ook in jezelf een burgeroorlog kan woeden die een bron van lijden is."

(De Morgen, 03/06/2011, psychiater-psychoanalyticus Marc Hebbrecht over de droom als foto van hoe onze innerlijke wereld eraan toe is.)

Marc Hebbrecht in onze collectie:

De droom : verkenning van een grensgebied / M. Hebbrecht. - Utrecht : De Tijdstroom, 2010. - 207 p.

De auteur beschrijft hoe het dromen verloopt bij depressies, bij verslaving aan alcohol of drugs en het afkicken daarvan, bij bepaalde ziektebeelden en bij het gebruik van medicijnen. In het boek wordt de droom benaderd vanuit historisch, cultureel, neurowetenschappelijk, psychoanalytisch en psychiatrisch perspectief.