vrijdag 25 februari 2011

Stress, burn-outs en pesterijen: veel Belgische bedrijven liggen niet wakker van verborgen problemen op de werkvloer.


Problemen op de werkvloer zijn al lang niet meer beperkt tot arbeidsongevallen alleen. Ook burn-outs en pesterijen zijn steeds meer schering en inslag. Zo trad in augustus 1996 in België de welzijnswet in werking. Op 18 maart 2011 organiseren de advocaten van het Progress Lawyers Network (PLN) in Brussel daarom een colloquium om de naleving van die welzijnswet te evalueren.
Volgens Enrico De Simone, één van de initiatiefnemers, zouden vandaag zo'n 30.000 Belgische bedrijven over geen preventieplan beschikken. Nochtans houdt zo'n plan meer welzijn op het werk in. Vandaag worden bedrijven, door hun indekking tegen risico's, slechts zelden aansprakelijk gesteld als het welzijn van hun werknemers in het gedrang komt. Alleen zware pesterijen of ernstige arbeidsongevallen krijgen een juridisch staartje. Ook verborgen problemen, zoals werkgerelateerde depressies, krijgen meestal minder aandacht dan de eerder klassieke gezondheidsproblemen zoals de gevaren van werken met gevaarlijke machines of chemische stoffen. Nochtans gaf de SERV onlangs aan dat zo'n 30 procent ven de Vlaamse werknemers te maken heeft met negatieve werkstress. Ook pesterijen blijven, in een slecht gerund bedrijf, vaak verborgen en de nood aan een aanspreekpersoon is alleen al daarom vaak noodzakelijk.
(Knack, 16/02/2011)     


Bij ons uitleenbare publicaties over werkstress:

Dokter, ik ben op. Over werkstress
Henderickx, S. en Krammisch, H.
239 p.
2009
De teksten in deze publicatie zijn gebaseerd op de patiëntenervaringen van de huisartsen bij Geneeskunde voor het Volk. Dit boek gaat over de impact van stress op het werk en op de gezondheid van mensen.

Werkgebonden psychische klachten: Aan het werk!
Psychopraxis
Vol. 9, nr. 6, blz. 228-232
2007
De auteur, zelf bedrijfsarts, zet in dit artikel uiteen hoe de psycholoog kan ageren wanneer de psychische klachten van de werknemer te maken hebben met kenmerken van de werkomgeving.

Hoe maak ik van een olifant weer een mug? Rationele Effectiviteits Training voor gevorderden
IJzermans, T. en Bender, R.
148 p.
2004
De Rationele Effectiviteits Training, (RET) is een methode om beter om te gaan met werksituaties die stress, frustraties, en niet-productief gedrag opleveren. De auteurs herhalen kort de uitgangspunten van de RET en bespreken de functies van verschillende emoties en irrationele gedachten. Daarna gaan ze dieper in op veelvoorkomende problemen als uitstelgedrag, weerstand tegen verandering, schuldgevoel en onzekerheid.

In spanning. Aanpakken van stress op het werk
Leeuw, F. de en Dam, A. van
144 p.
2004
Dit boek behandelt wat stress is en hoe ongezonde stress aan te pakken om zo overspannenheid en burn-out te voorkomen. Zo komen herstellen en ontspannen aan bod, evenals het managen van tijd en taken. Er wordt aandacht besteed aan de rol van waarnemen en denken in het ontwikkelen van stress. Komen daarbij aan bod: zich assertiever opstellen, hoe omgaan met conflicten en hoe de communicatie met leidinggevenden slimmer aanpakken.


Beschikbare publicaties over omgaan met burn-out in ons documentatiecentrum:

Omgaan met burn-out. Preventie, hulp en reïntegratie
Karsten, C.
304 p.
2004
In dit boek geven deskundigen hun visie op de fysieke en psychologische achtergronden van burn-out. Het boek maakt duidelijk dat bepaalde arbeidsomstandigheden ongemerkt tot chronische stress en daardoor tot uitputting kunnen leiden. Ook de juridische valkuilen van burn-out komen aan bod. Het boek helpt individuen burn-out te doorbreken en organisaties werkstress te onderkennen en te beïnvloeden. Met praktische oefeningen en tips.

Uit de brand. Omgaan met mensen met burn-out
Dam, A. van en Leeuw, F. de
120 p.
2004
In dit boek komt aan de orde wat burn-out precies is, hoe het ontstaat en wat de gevolgen zijn voor het functioneren van degene die aan burn-out lijdt. Daarnaast schrijven de auteurs over burn-outpreventie, behandeling van burn-out, de partner en burn-out, de werkgever en burn-out, zorg voor de betrokkenen en tenslotte het leven na de burn-out.


Bij ons uitleenbare publicaties over pestgedrag op de werkvloer:

Gepest op het werk: Helpen veranderen of helpen verwerken?
Psychopraxis
Vol. 9, nr. 6, blz. 2446-2451
2007
De auteur behandelt oorzaken en funeste uitwerking van een eenzijdige vorm van ruzie: pesten op het werk. De oorzaken liggen vooral binnen de arbeidsorganisatie: normvervaging of pesten als reactie op een conflict.

Pesten en treiteren. Psychisch geweld in het dagelijks leven
Hirigoyen, M.F.
223 p.
2006
Pesten en treiteren binnen relaties en op het werk komen veel meer voor dan men denkt en meestal met verstrekkende gevolgen. De auteur legt de mechanismen bloot die aan pesten en treiteren ten grondslag liggen en laat aan de hand van vele casestudies de soms extreme gevolgen ervan zien. Dit boek is niet alleen een praktische gids voor slachtoffers en hulpverleners, maar ook een pleidooi voor een professionele aanpak en begeleiding. Het wil bijdragen aan de brede discussie om te komen tot meer erkenning van de slachtoffers, betere opvang en een beter preventiebeleid.

Themanummer: Psychologie van arbeid en gezondheid. De plaag van het pesten: op de werkvloer
Tijdschrift Klinische Psychologie
Vol. 33, nr. 1, blz. 48-61
2003
De auteurs geven een overzicht van het proces dat pesten op het werk doorloopt. Naast de problematiek omtrent de afbakening van het fenomeen komen ook oorzaken en gevolgen aan bod en wordt stilgestaan bij mogelijke preventiemaatregelen.

Grenzen op het werk. Een praktische gids rond ongewenst gedrag
Luyens, M. en Thys, A.
192 p.
2003
De auteurs beschrijven alle facetten van ongewenst gedrag op het werk. Wat maken de slachtoffers van ongewenst gedrag mee? Wie zijn de slachtoffers en wie de daders? Waarom wordt iemand gepest? Hoe kan men het spanningsveld op het werk begrijpen vanuit de maatschappelijke verschuivingen? Hoe kan men op het werk worden geholpen? Wat kunnen leidinggevenden doen? Met tips en adviezen om ongewenst gedrag effectief te vermijden.

donderdag 24 februari 2011

Gokken: denksport of verslaving?


Donald Van Rossem van de Vereniging Hulp aan Gokverslaafden en Omgeving schat dat ongeveer twintig procent van de gokverslaafden verslaafd is aan poker. "Maar de omvang van het probleem is moeilijk in te schatten omdat de meeste probleemgokkers achter hun computer zitten of in verborgen achterkamertjes spelen." Bij de kansspelcommissie kunnen pokerspelers die kampen met een verslaving vragen om zich te laten uitsluiten van kansspelen. Sinds de nieuwe wetgeving kan zo'n aanvraag ook gedaan worden door familie of hulpverleners die de betrokkene bijstaan. Op dit ogenblik staat de aanvragenteller op 5.000. Ook de Werkgroep tegen Gokverslaving is gelinkt aan Van Rossems initiatief.
(Knack, 02/02/2011)


Ons documentatiecentrum bezit een aantal publicaties die de problematiek van de gokverslaving behandelen:

Alcohol, illegale drugs, medicatie en gokken. Recente ontwikkelingen in Vlaanderen 2005-2006
Donder, E. De
261 p.
2007
Dit naslagwerk geeft een overzicht van de meest recente cijfers over alcohol, illegale drugs, medicatie en gokken. Opinies over en gevolgen van middelengebruik en gokken komen in deze publicatie uitgebreid aan bod.
           
Draaiboek homeparty. Voor het verwerven en voorlichten van moeilijk bereikbare autochtone en allochtone ouders over het gebruik van alcohol, drugs en gokken door hun kinderen
Riper, H. (e.a.)
67 p.
2004
Dit draaiboek bevat een concreet stappenplan voor het opzetten, uitvoeren en evalueren van een homeparty: een laagdrempelige interventie om moeilijk bereikbare ouders voor voorlichtingsbijeenkomsten over middelengebruik door hun kinderen te werven. Wat is het doel, de doelgroep en de werkwijze van zo'n homeparty als interventiemiddel? Achtereenvolgens komen het projectplan, de organisatie, de uitvoering en de evaluatie van een homeparty aan de orde. De bijlage bevat praktische instrumenten voor de uitvoering van een dergelijk project.

Wat je moet weten over gokken
Smeaton, M. en Bellringer, P.
56 p.
2004
In dit boek kan je lezen hoe en waar te gokken. Er staat van alles in over gokhallen, casino's, krasloten, loterijen,... Wat gebeurt er als het gokken uit de hand loopt en iemand verslaafd raakt? Deze uitgave gaat in op de geschiedenis van het gokken en vertelt hoe je gokverslaving kunt herkennen en wat je eraan kunt doen.

Achilles. Leefstijltraining 1. Alcohol, middelengebruik en gokken. Handleiding voor de trainer
Wildt, W.A.J.M. de
76 p.
2002
Achilles. Leefstijltraining 1. Alcohol, middelengebruik en gokken. Werkboek voor de trainer
Wildt, W.A.J.M. de
28 p.
2000
Dit is een 4-gesprekken-module bestaande uit twee delen en gericht op kortdurende interventie bij problematisch middelengebruik of gokgedrag. Deze bestaat uit een handleiding voor de trainer en een werkboek voor de trainer.

vrijdag 11 februari 2011

Voorjaar 2011: nieuwe publicaties in ons documentatiecentrum.

Een keur uit de nieuwe publicaties die vanaf vandaag in ons documentatiecentrum uitgeleend kunnen worden...



David Dewulf introduceerde de term mindfulness in 2002 in Vlaanderen. Mindfulness stoelt op het versterken van de aandachtsfuncties waardoor je houding positiever wordt en de kans op depressie of burn-out aanzienlijk vermindert. De mindful box: 7 inzichten voor je levenswerk helpt lezers betere en efficiëntere prestaties te leveren op het werk en creatief om te springen met de belans werk-privé. David Dewulf: "Als je dat leuk vindt, ga dan op een kermismolen zitten. Het doet er niet toe dat dat niet zou passen bij een directeursfunctie. Stretch je eigen levensvreugde, geniet van de kleine en van de goede dingen van het leven en wees dankbaar. Succesvolle mensen zijn dankbare mensen."       

De mindful box : 7 inzichten voor je levenswerk / D. Dewulf. – Roeselare : Roularta, 2010. – 207 p.



"Ooit was een melancholicus een verfijnd wezen naar wie iedereen opkeek. Vandaag is hij een depressieve stumper. De Zweedse hoogleraar Karin Johannisson schreef een geschiedenis van de kwaal die Kafka op de been en Proust in zijn bed hield." Zo begint Marnix Verplancke, recensent bij De Morgen, zijn bepreking van het boek De kamers van de melancholie. Over angst, verveling en depressie. In deze publicatie beschrijft de auteur, aan de hand van sprekende voorbeelden uit de kunst, literatuur en wetenschap, de verschillende typen van melancholie en haar verschijningsvormen. Johannisson dook daarvoor onder meer in medische rapporten en patiëntenverslagen. Een gevoel van verlies, onverschilligheid, kwetsbaarheid en overgevoeligheid zijn typische eigenschappen die melancholie begeleiden. Zo liet de bekende Franse schrijver Marcel Proust zijn muren met kurk bekleden om geen storende geluiden te moeten horen en was hij daarenboven zo gevoelig voor etensgeuren dat hij het niet kon verdragen dat er in zijn huis gekookt werd.

De kamers van de melancholie: over angst, verveling en depressie / K. Johannisson. – Amsterdam : Ambo, 2010. – 351 p.



"Als je het over geluk hebt, spreken mensen over een ondergaande zon, een vlinder die op de schouder komt zitten, en nog meer van die softe dingen. We staan ondertussen al veel verder. Pakweg dertig jaar geleden kreeg je geen subsidie om geluk te gaan bestuderen, wel om schizofrenie en depressie te onderzoeken. Absurd toch? Mensen die zich ongelukkig voelen, zijn niet gek of ziek." Aan het woord is Leo Bormans, hoofdredacteur van Klasse en schrijver van het boek Geluk. The world book of happiness, een bundeling kennis over geluk. Bormans verzamelde de afgelopen twee jaar de belangrijkste onderzoeksresultaten van een aantal positieve psychologen van over de ganse wereld en vertaalde die naar een breed publiek. Wereldwijd wetenschappelijk onderzoek gelinkt aan dagdagelijkse inzichten. Een globale visie op alle facetten van geluk. De rol van geld, gezondheid, succes, warmte, vrije wil, humor, pijn, verdriet, familie, relaties,... en hun bijdrage in ieders geluk en het geluk van groepen en volledige landen. Deze uitgave is een zoektocht naar een universeel geluksmodel.

Geluk. The world book of happiness:  de wijsheid van 100 geluksprofessoren uit de hele wereld / L. Bormans. – Tielt : Lannoo, 2010. – 349 p.

woensdag 2 februari 2011

Het Chronisch Vermoeidheidssyndroom: een ingebeelde ziekte?


In een opiniestuk in De Standaard (31/01/'11) getiteld 'Het zit niet tussen de oren' vindt Oost-Vlaams provincieraadslid Goedele De Cock het wraakroepend dat het Chronisch Vermoeidheidssyndroom nog steeds niet ernstig wordt genomen. Wereldwijd lijden 17 miljoen mensen aan CVS en daarom stelt Goedele De Cock zichzelf terecht de vraag of dit dan allemaal ingebeelde zieken zijn. Kinesitherapie en osteopathie kunnen helpen. Maar het belangrijkstre wapen tegen deze ernstige invaliderende aandoening blijft nog altijd de manier van omgaan met deze ziekte. Zowel door de patiënt zelf als door de omgeving. Of zoals Goedele De Cock het in haar bevlogen bijdrage zelf verwoordt: "Ik moet maar proberen om er het beste van te maken." Daarnaast krijgen mensen met constante pijnen in de gewrichten en de keel- en okselklieren, doorgaans de symptomen waarmee CVS-lijders te kampen hebben, ook nog eens te maken met heel dure medicatie, willens nillens op te nemen ziekteverloven en een gevoel van voortdurende waas met de teller op automatische piloot waardoor je niet meer naar behoren functioneert.
In ons documentatiecentrum vindt de gebruiker tal van publicaties omtrent omgaan met chronische vermoeidheid en pijn. Recent zijn er de boeken van de schrijvende psychiater Boudewijn Van Houdenhove, ook wel de 'Apostel van het Chronisch Vermoeidheidssyndroom' genoemd, of het protocol voor de behandeling van patiënten met het chronische vermoeidheidssyndroom. Ook het Tijdschrift voor Psychiatrie doet in een van zijn bijdragen vier wetenschappelijke verklaringsmodellen betreffende CVS uit de doeken.


Herwin je veerkracht. Omgaan met chronische vermoeidheid en pijn
Houdenhove, B. Van
222 p.
2009
Dit boek is een basisgids over chronische vermoeidheid en chronische pijn. Volgens de auteur ligt een ernstig verlies aan veerkracht aan de basis van deze klachten. Het lichaam kan zich niet meer aanpassen aan belasting en herstelt niet meer normaal na inspanningen. De volgende vragen worden in deze publicatie behandeld: Hoe stelt men de CVS-diagnose? Wat zijn de mogelijke oorzaken van CVS? Wat zijn de behandelingswijzen? Is CVS hetzelfde als ME? Zijn beide aandoeningen niet gewoon nieuw 'modewoorden' voor depressie en is genezing werkelijk mogelijk? De auteur breekt ook een lans voor aangepaste zelfzorg en geeft praktische tips om CVS-patiënten te leren omgaan met hun klachten en beperkingen.

Het chronisch vermoeidheidssyndroom. Behandelprotocol cognitieve gedragstherapie voor CVS
Knoop, H. en Bleijenberg, G.
152 p.
2010
Deze uitgave beschrijft het protocol voor de behandeling van patiënten met het Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS). De te volgen therapeutische handelingen worden, aan de hand van praktische voorbeelden, stapsgewijs beschreven. De nadruk tijdens de behandeling ligt op de verandering van cognities en niet zozeer op de opbouw van lichamelijke activiteit. Er wordt aandacht besteed aan hoe patiënten volledig kunnen herstellen van CVS. Dit protocol beschrijft, naast individuele behandelingsmethoden van CVS-patiënten, ook groeps- en typische adolescentenbehandelingen. De nadruk ligt voornamelijk op de beschrijving van de diagnostiek en de behandeling van CVS in de klinische praktijk.

Het chronische-vermoeidheidssyndroom en betekenisverlening door artsen
Tijdschrift voor Psychiatrie
Vol. 47, nr. 6, blz. 359-368
2005
De auteurs gaan in dit essay in op de bestaande verklaringsmodellen betreffende CVS. Ze onderzochten de causale redenering die in elk van de modellen wordt gehanteerd en welke evidentie voor deze redenering kan worden aangedragen. Ze gaan na hoe deze modellen functioneren als betekenisverlenende paradigma's voor de arts die met CVS-patiënten wordt geconfronteerd. Daarnaast beschrijven ze de impact van de arts/patiëntrelatie op deze betekenisverlening.