Een Internationaal Gelukscongres, het Bruto Nationaal Geluk, een Gelukscampagne en heel wat geluksboeken moeten 'geluk' terug op het voorplan zetten.

Afgelopen maandag was er een gelukscongres in Brussel en ook de Christelijke Mutualiteit trachtte onlangs met de campagne 'Pluk je geluk', en een daaraan verbonden heus opgezette website, aan te tonen dat aan geluk kan worden gewerkt omdat ieder van ons zijn/haar geluk voor 40 procent zelf in handen zou hebben. Daarnaast was er Leo Bormans, hoofdredacteur van het tijdschrift Klasse, die de Nederlandse editie verzorgde van 'The World Book of Happiness' waarin honderd geluksprofessoren uit meer dan veertig landen voor het eerst hun kennis deelden van wat we weten over geluk.

En of dit alles nog niet genoeg was, schonk de Vlaamse dagbladpers afgelopen week heel wat aandacht aan de Britse gelukseconoom Richard Layard, auteur van het in 2005 bij Atlas uitgegeven  'Waarom zijn we niet gelukkig?', één van de architecten van de actieve welvaartstaat van Tony Blair en een belangrijke spreker op het reeds aangehaalde gelukscongres. Aan De Standaard (21/05/2011) vertelde hij onder meer: "Geluk is het ultieme criterium om te oordelen of we in een goede samenleving leven of niet. De vaders van de moderne economie, Adam Smith en John Stuart Mill, dachten er net zo over. Het doel van de economie was het creëren van de voorwaarden en instellingen waardoor mensen gelukkig zouden worden. In de loop van de twintigste eeuw is dat objectief uit het oog verloren, omdat geluk zogezegd niet meetbaar is. Daar is de obscene overtuiging uit voortgekomen dat het bruto binnenlands product de objectieve maatstaf is voor algemeen welzijn." Een aantal dagen later ging  het in De Morgen (25/05/2011) als volgt verder: "Welke samenleving je ook bekijkt: rijke mensen voelen zich beter in hun vel dan arme. Maar op een bepaald moment stopt dat geluksgevoel. Er is een grens waarboven meer rijkdom niet meteen tot meer geluk leidt."   

Zowel de boeken van Richard Layard als die van Bormans zijn in ons documentatiecentrum uitleenbaar. Geluk is big business. Getuige daarvan ook de hoeveelheid boeken die het trefwoord 'geluk' oplevert in onze catalogus...

Connected! Waarom geluk besmettelijk is en je vrienden je dik kunnen maken: hoe sociale netwerken bijna elk aspect van ons leven vormgeven

Christakis, N.A. en Fowler, J.H.

352 p.

2010

Dit boek laat zien dat sociale netwerken aan de grondslag liggen van bijna elk aspect van ons leven. We worden onbewust geleid door de mensen om ons heen.

Mindful gelukkig: 7 bronnen van innerlijke vreugde

Dewulf, D.

200 p.

2010

In dit boek schenkt de auteur zeven bronnen van innerlijke vreugde, gebaseerd op de principes van mindfulness. Op een heel toegankelijke manier toont hij aan hoe men deze bronnen in het dagelijkse leven kan toepassen en zo vreugde kan ervaren in alle seizoenen van het leven. De vele oefeningen en meditaties helpen je stap voor stap op weg zodat je zelf innerlijke vreugde kan ontdekken.

Mental fitness. Verbeter je mentale conditie

Bolier, L., Haverman, M. en Walburg, J.A.

173 p.

2010

Onze psychische fitheid beïnvloedt veel aspecten van ons leven en zorgt, indien goed onderhouden, voor een meer veerkrachtig en gripvol leven. Hoe ga je bewuster leven? Wat doe je met problemen en hoe geef je richting aan je leven? Wat is de kracht van optimistisch denken? Deze praktische gids, geschreven door drie Trimbos-medewerkers, focust op de vaardigheden die mensen nodig hebben om een zinvol en gelukkig leven te kunnen leiden.

Blijvend geluk vind je in jezelf

Mingelinckx, M.

198 p.

2009

We zullen nooit ten volle gelukkig worden wanneer we bepaalde dingen in ons leven niet kunnen plaatsen of niet kunnen loslaten. Het lijkt wel alsof we achtervolgd worden door zaken en gebeurtenissen uit het verleden. De auteur onderscheidt vier zaken die we moeten loslaten: een situatie, materiële dingen, emoties en wat er heden is.

Hoe word ik gelukkig? Een zelfhulpboek

Kuijer, G.

159 p.

2009

Jeugdauteur Guus Kuijer geeft een filosofisch antwoord op de vraag ‘Hoe word ik gelukkig?’. Zijn antwoord is in de kern eenvoudig: wie leert van een ander, over een ander of met een ander heeft een rijk leven. Wie zoekt naar de ziel van onze fascinerende wereld en niet al te zeer naar zijn eigen ik heeft een goede kans op geluk. Het is van geen belang of die hartstocht Goya en Van Gogh betreft of een zeldzame paddensoort of voetbal; als zij maar welgemeend is.

De valstrik van het geluk. Hoe je kunt stoppen met worstelen en beginnen met leven

Harris, R.

245 p.

2009

Zelfhulpboek dat vaardigheden en kennis aanreikt om ‘de val van het geluk' te leren herkennen. En, belangrijker nog, hoe eruit te ontsnappen. Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en de psychotherapeutische methode Acceptance and Commitment Therapy (ACT). ACT leert effectief om te gaan met tegenslagen door minder tegen gevoelens en gedachten te vechten.

Mentaal vermogen. Investeren in geluk

Walburg, J.A.

272 p.

2008

Ons mentaal vermogen stelt de mens in staat om een gelukkig, betrokken en zinvol leven te leiden. De auteur herleidt zes vaardigheden die de ontwikkeling van mentale vermogens mogelijk maken. Hij doet dit op basis van de wetenschappelijke literatuur over geluk en veerkracht vanuit de positieve psychologie. Vervolgens laat hij zien hoe deze vaardigheden meer geluk, productiviteit en zingeving kunnen brengen in ons persoonlijk leven, in ons werk en in onze samenleving.

Verslaafd aan geluk

Wilson, E.G.

175 p.

2008

Filosofische beschouwing over geluk en het belang van zwaarmoedigheid en melancholie. Aan de hand van voorbeelden uit de literatuur, de kunst en het dagelijkse leven laat de schrijver zien dat zwaarmoedigheid en melancholie ook bij het leven horen. Dat men dat niet inziet, heeft volgens de schrijver te maken met de angst voor het onbekende die de melancholie omgeeft.

De maakbaarheid van het geluk. Een wetenschappelijke benadering voor een gelukkig leven

Lyubomirsky, S.

397 p.

2008

De auteur laat zien hoe we ons geluksniveau kunnen bepalen. Vervolgens geeft zij een aantal strategieën (oefeningen in dankbaarheid, aardig zijn en optimisme) die helpen bij het vergroten en laten voortduren van het geluksgevoel. Ze kiest hierbij voor een individuele benadering: ze helpt elke afzonderlijke lezer te bepalen welke geluksoefeningen het best bij zijn/haar karakter, leefomstandigheden en doelen passen.

Het grootste geluk

Elchardus, M. en Smits, W.

229 p.

2007

De auteurs ontwikkelden een instrument om geluk te meten. Op basis van ervaringen van 4.500 inwoners van België gaan ze na hoe we onze kansen op geluk kunnen verhogen, welke rol de voorwaarden waaronder we leven, de anderen waarmee we leven en onze eigen wijsheid daarbij spelen. De auteurs pleiten voor een politiek van het geluk die de kansen op geluk van iedereen vergroot. Met een persoonlijke gelukstest kan de lezer zijn individuele gelukservaring meten.

Gelukkig zijn en geluk hebben: zelf oplossingsgericht werken

Bannink, F.

119 p.

2007

De auteur gaat er niet van uit dat iedereen klaar is om te veranderen. Wie wil dat er iets verandert? Hoe zou het er na de verandering uit moeten zien? En wie wil daar wanneer wat voor doen? Wie ziet zichzelf als deel van het probleem en/of als deel van de oplossing? In dit oplossingsgerichte boek komen al deze mogelijkheden aan de orde en wordt er beschreven wat je ermee kunt doen.

Gezond geluk: effecten van geluk op gezondheid en wat dat kan betekenen voor de preventieve gezondheidszorg

Veenhoven, R.

83 p.

2005

Verkenningsstudie in het kader van het Nederlandse onderzoeksprogramma 'Gezond leven'.

Pluk het geluk!

Berg, M.C.

287 p.

2003

De auteur maakt deel uit van een researchgroep die onderzoek doet naar geluk en geluksgevoel. Zijn ambitie is om zoveel mogelijk mensen inzichten te bieden, de geesteshouding aan te leren en het enthousiasme te geven waardoor zij zelf hun geluk en geluksgevoel kunnen maximaliseren.

Een boekvoorstelling of een vormingsproject in de geestelijke gezondheidssfeer? Kom daarna/daarvoor eens tot bij ons...

boekvoorstelling Detlef Petry

Aanstaande zaterdag 28 mei praat Erik P.A. Stevens, directeur van het Gentse PC Sint-Jan de Deo, in de Antwerpse boekhandel De Groene Waterman met Detlef Petry, als psychiater verbonden aan verschillende psychiatrische instellingen, over zijn levenservaringen en de evolutie in de psychiatrische zorg. Aanleiding van dit gesprek is de uitgave van 'Uitbehandeld, maar niet opgegeven', het nieuwste boek van Petry. Daarin heeft deze psychiater het uitgebreid over zijn eigen behandelmethode waarin hij niet alleen naar de ziekteverschijnselen van zijn patiënten kijkt maar zich ook verdiept in het levensverhaal van elk van hen. Hierdoor bouwt de arts een persoonlijke band met ze op, praat met ze, bezoekt met hen plaatsen uit hun verleden en ontmoet zelfs familieleden. Petry’s sleutelwoord in deze behandelmethode heet rehabilitatie. Zijn doel: patiënten weer deel laten nemen aan het leven. De resultaten van zijn aanpak zijn op zijn minst verbluffend te noemen.
De boekvoorstelling zelf begint om 14.00 u. en het einde is voorzien om 16.00 u. Hoe je het best tot in De Groene Waterman komt, vertelt men je hier.

Ondertussen kan je altijd in ons documentatiecentrum terecht voor heel wat materiaal, vier boeken en verschillende tijdschriftartikelen, van de de hand van Detlef Petry waarin hij verhaalt over de zorg en de rehabilitatie van chronische patiënten in de psychiatrie.


vormings- en preventieproject 'Jong geleerd, goed gehuurd'

Huurdersbond Oost-Vlaanderen vzw is een juridische organisatie die advies verstrekt aan private en sociale huurders. In 2010 ging het vormings - en preventieproject ‘Jong geleerd, goed gehuurd’ van start met de financiële ondersteuning van de Stad Gent. In oorsprong richtte het project zich naar laatstejaarsleerlingen uit BuSo, BSO en TSO. Omwille van de positieve reacties en de grote respons werd het project met een jaar verlengd en uitgebreid naar andere doelgroepen die wat extra juridische steun kunnen gebruiken, waaronder ook mensen met een psychische beperking.

Vanaf 1 mei 2011 kan deze speciale doelgroep, door zich in te schrijven voor dit project dat een vorming van een tweetal uren inhoudt, dan ook een beroep doen op de diensten van Huurdersbond Oost-Vlaanderen vzw. De belangrijkste elementen waar mensen met psychische problemen aandacht voor moeten hebben bij het afsluiten van een huurovereenkomst staan tijdens deze vorming centraal. Vaak voorkomende huurproblemen worden uitgelegd en tal van juridische concepten op een heldere manier, aan de hand van alledaagse situaties, toegelicht.

Voor meer informatie omtrent de verdere inhoud van dit project of een eventuele inschrijving stuur je best een mailtje naar An Boel, projectmedewerkster van 'Jong geleerd, goed gehuurd'.  

De trefwoorden 'resocialisatie' en 'psychische problemen' zijn in onze catalogus goed voor zo'n twintigtal treffers. Een uitbreiding van de zoekopdracht naar 'psychiatrisch patiënt' levert meer dan 80 resultaten op.

"Wie zonder een berg knuffels niet begrijpt dat de dood van een kind erg is, die heeft geen gevoelens. Wij hebben het vermogen verloren om dingen impliciet te houden. Als je overdrijft, krijgt je verdriet iets exhibitionistisch. En dat is niet nodig."

Begin mei 2011 kreeg Theodore Dalrymple - pseudoniem van Anthony Daniels, psychiater-arts op rust en controversieel essayist - in Leuven de Prijs voor de Vrijheid van de denktank LIBERA! uitgereikt. In Knack nr. 19 (11/05/2011) wordt de man uitgebreid aan de tand gevoeld. Aanleiding van dit gesprek is de Nederlandse uitgave van zijn nieuwste boek 'Door en door verwend: kritiek op de sentimentele samenleving' (Nieuw Amsterdam, 2011) waarin hij het heeft over de verhulde sentimentaliteit die het publieke leven verstikt.

Een aantal opmerkelijke quotes uit dit interviewgesprek: "We overdrijven enorm met publieke vertoningen van grote emoties. De gevoelens die we vertolken, zijn groter dan de echte gevoelens. In die zin is het niet oprecht. Sentimentaliteit verhindert ons ook om realistisch te zijn.(...) Als je echt gelooft dat een slechte kindertijd mensen ertoe aanzet om de criminaliteit in te gaan, dan moet je zeer repressieve maatregelen nemen. Dan moet je jongeren die in armoede opgroeien, preventief oppakken en opsluiten tot ze oud genoeg zijn om nog iets te kunnen mispeuteren."    

De overtuiging dat je mensen ontmenselijkt als je hen een hoge mate van eigen verantwoordelijkheid ontneemt, stoelt in Dalrymples verleden als psychiater in de Britse hulpverlening: "Ik moest ten behoeve van mijn patiënten geregeld in contact komen met allerlei diensten waarvan zij volledig afhankelijk waren. En ik realiseerde mij vrij snel dat al die bureaucratieën totaal harteloos zijn. Omdat ze alles altijd volgens het boekje moeten doen, en dus nooit zelf een oordeel mogen vellen. Als ik bijvoorbeeld belde omdat ik vond dat een bepaalde patiënt echt wel bijstand verdiende, dan vond men dat ongepast. Hoe kon ik nu zeggen dat iemand hulp verdíént? Als je dat zegt, bedoel je misschien wel dat andere mensen minder hulp verdienen. En dat oordeel mag je niet vellen. Maar als je dat niet mag dan kun je geen echt mededogen hebben. Je moet een onderscheid kunnen maken tussen mensen."              

Sommigen noemen Dalrymple een kauwgomdenker (omdat zijn werk niet veel meer is dan een aaneenschakeling van observaties), anderen zijn dan weer vol lof over 's mans scherpe en confronterende formuleringen. Feit is dat de meningen van deze conservatieve psychiater niemand onberoerd laten. 

In ons documentatiecentrum levert de auteursnaam 'Theodore Dalrymple' precies drie titels op. Twee van de drie boeken zijn momenteel aanwezig en kunnen worden uitgeleend. Dalrymples beschavingsboek is sedert vandaag echter uitgeleend.  

Drugs: de mythes en de leugens
Dalrymple, Th.

160 p.
2006

De auteur gaat in tegen wat hij noemt 'Romancing opiates', de Engelse titel van het boek. De literaire wereld heeft volgens hem een volkomen verkeerd beeld over (opiaten)verslaving geschapen. Een beeld dat bovendien invloed heeft gehad op de organisatie van de verslavingszorg. Heroïne is niet erg verslavend en verslaving is geen medisch maar een moreel probleem.

Beschaving, of wat er van over is 
Dalrymple, Th.

352 p.
2005

De Engelse psychiater Dalrymple heeft het niet zo begrepen op het cultuurrelativisme. Volgens hem is niet elke cultuur even gelijkwaardig. Gebaseerd op zijn werk als psychiater in onder andere een gevangenis geeft Dalrymple zijn uitgesproken visie op een aantal maatschappelijke domeinen: kunst, letteren, samenleving en politiek.

Leven aan de onderkant: het systeem dat de onderklasse instandhoudt 

Dalrymple, Th.

272 p.
2004

Dit is het relaas van een geëngageerd psychiater over het leven in de onderklasse en een aanklacht tegen de mentaliteit die dergelijke mensen daarin gevangen houdt. De auteur baseert zich op de gesprekken die hij voerde met daders en slachtoffers van roof, drugsmisbruik, mishandeling en andere vormen van geweld. Het resultaat is een portret van een wereld waarin relaties vluchtig en gewelddadig zijn, vaders afwezig zijn en zelfbeheersing en eigen verantwoordelijkheid nauwelijks een rol spelen.

Recht van antwoord van Nederlands bekendste neurobioloog.

Hersenonderzoeker en publicist Dick Swaab brengt in 'Wij zijn ons brein: van baarmoeder tot alzheimer' het verhaal van ons brein tussen wieg en graf. Als in de baarmoeder onze hersenen worden gevormd, verloopt dat op een manier die bepalend is voor de rest van ons leven. Wat gebeurt er in de hersenen als je verliefd bent? Hoe kan homo- en heteroseksualiteit hersengewijs worden verklaard? Wat speelt zich precies in onze hersenen af als alzheimer toeslaat? Ook psychische problemen, moreel gedrag, geloof, meditatie, bijna-doodervaringen, het nut van therapieën, antidepressiva en alternatieve geneeswijzen worden door Swaab behandeld.

De ontvangst van dit eind vorig jaar verschenen boek ging tot nog toe niet onopgemerkt voorbij. Op de website van het Nederlandse dagblad 'de Volkskrant' blogde een verontwaardigde redacteur over Swaabs filosofisch bedrog en ook vanuit psychotherapeutische middens werden allerlei banvloeken richting Swaabs hoofd geslingerd. Zo stelde klinisch psycholoog Jan Derksen zich in de krant 'NRC Handelsblad' (12/02/2011) de vraag welke indrukwekkende klinische toepassingen Swaabs kennis tot nog toe heeft opgeleverd en verzuchtte Harald Merkelbach, hoogleraar te Maastricht en forensisch psycholoog, in hetzelfde dagblad op 26 maart 2011 dat je mist creëert als je de rechtspraak behandelt als ware het een onderdeel van de neurowetenschappen.

Dat een reus veel wind vangt, gebeurt wel vaker. Dat diezelfde reus zich de moeite getroost voor een uitgebreid recht van antwoord is eerder zeldzaam. In de weekendeditie van 'NRC Handelsblad' (23/04/2011) was het uiteindelijk zover...

Open publication - Free publishing - More biowetenschap

Zowel het controversiële hersenboek van Dick Swaab als de laatste van Jan Derksen 'De woorden om het te zeggen: psychotherapie voor psychotherapeuten' zijn in de collectie van ons documentatiecentrum opgenomen en kunnen bijgevolg worden uitgeleend! 

Religie en Prozac doen net hetzelfde: beiden beïnvloeden ze rechtstreeks de doorstroming van serotonine en nemen op die manier de symptomen van depressie weg.

"De wereld is zeer complex, onvoorspelbaar, frustrerend, dubbelzinnig. Dingen gaan voortdurend fout, mensen gaan dood, het onheil slaat toe zonder reden. Dat veroorzaakt stress. Die stress wordt alleen maar groter als het brein zich - onwillekeurig - andere vragen begint te stellen, vragen die niks met het strikte overleven te maken hebben. Wie ben ik? Wat gebeurt er als ik sterf? Hoe is de wereld ontstaan? Waar gaat de wereld naartoe?

Religie neemt die stress weg, door voor heel die complexe en onvoorspelbare wereld een grote, allesomvattende verklaring te bieden. Er is een Schepper, die alles overziet, die alles weet en alles kan, die met de wereld in het algemeen en met ons in het bijzonder wel degelijk een bedoeling heeft. Dat geloof in een niet-waarneembare werkelijkheid krijgt in onze hersenen hetzelfde gewicht als wat we weten over de tastbare werkelijkheid."

Knack nr. 17 (27/04/2011) rapporteert over de wetenschap over het nut van religie. Aanleiding daarvan is de uitgave van 'Het goddelijke brein: het evolutionaire nut van religie' (L. Tiger en M. McGuire, Lannoo, 2011) waarin wordt gesteld dat rituelen, zoals bidden en mediteren, het chemisch profiel van ons brein zouden veranderen. Dergelijke rituele handelingen creëren immers comfort, zekerheid en voorspelbaarheid. Hierdoor dalen onze hartslag, ons zuurstofverbruik en onze bloeddruk waardoor de serotonine rijkelijk gaat vloeien. Bidden en mediteren lijken zo wel een vorm van mentale gymnastiek. Slotsom: onze hersenen scheiden geloof af waardoor stress alvast wordt verminderd. In die zin, concluderen de onderzoekers, zijn kerken ware serotoninefabrieken. 

Ook in de catalogus van ons documentatiecentrum levert de (vermeende) relatie tussen depressie en religie een aantal treffers op:

The influence of religious participation on the adjustment of female inmates

American Journal of Orthopsychiatry

Vol. 79, nr. 1, blz. 1-7

2009

This study examined the relationship between female inmates' participation in religious activity and adjustment to prison. The study hypothesized that female inmates who participate in religious activities and report receiving personal support from their participation would report lower rates of depression, less violence perpetration, better prison adjustment, and fewer institutional infractions than inmates who do not participate or who participate but perceive little support.

Symptomen bij een depressie: bevindelijk gereformeerde versus niet-kerkelijke patiënten

Tijdschrift voor Psychiatrie

Vol. 51, nr. 5, blz. 279-289

2009

De auteurs gingen na of bevindelijk gereformeerde patiënten met een depressie andere symptomen hebben dan niet-kerkelijke patiënten. Dit onderzoek illustreert dat inzicht in de religieuze achtergrond van (autochtone) patiënten van belang kan zijn voor goede psychiatrische diagnostiek.

Als het leven een last is: spirituele omgang met depressie

Grün, A.

210 p.

2009

De auteur laat zich door de bijbel en de religieuze traditie inspireren om te beschrijven hoe wij op een andere, meer menselijke manier met depressies kunnen omgaan. De weg door de innerlijke duisternis leidt terug naar het leven en naar de wortels waaruit nieuwe hoop en energie geput kunnen worden.

Geloven als antidepressivum

Ypma, S.

211 p.

2008

De stelling van de auteur is: in een manische samenleving wacht na de roes de depressie. Naast deze twee uitersten wijst religie een derde weg: die van het enthousiasme. Enthousiasme betekent letterlijk vervuld zijn van het goddelijke. Wanneer wij ons hiervoor openstellen, geeft religie een besef van eenheid, oorsprong, eeuwigheid en eenvoud. De auteur beschrijft eerst uitvoerig wat een depressie is. Daarna legt hij uit hoe religie, in het bijzonder het bijbelse verhaal, tot therapie kan dienen voor het depressief gestemde gemoed.

Religious affiliation and psychiatric morbidity in Brazil: higher rates among evangelicals and spiritists

International Journal of Social Psychiatry

Vol. 54, nr. 6, blz. 562-574

2008
The objective of this study was to verify the association between the prevalence of mental symptoms and excessive alcohol intake with religious, church attendance and personal religiosity in a representative sample of the population living in the city of Campinas, in south-east Brazil.

Religiositeit en stemming in de laatste levensweek: een exploratieve benadering aan de hand van nabestaandeninterviews

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie

Vol. 37, nr. 6, blz. 254-256

2006

In deze bijdrage werd onderzocht wat de rol is van religiositeit voor de stemming in de laatste levensweek. Aan de hand van interviews bij nabestaanden van overleden respondenten van de Longitudinal Aging Study Amsterdam zijn gegevens verkregen over depressieve stemming en angst in de laatste levensweek, alsook over vrede met het naderend levenseinde.

Religiositeit en depressie bij ouderen: een overzicht van recent empirisch onderzoek

Tijdschrift voor Psychiatrie

Vol. 45, nr. 8, blz. 495-505

2003

De auteurs gaan na welke aspecten van religiositeit met depressiviteit samenhangen en welke verklarende mechanismen hiervoor zijn gevonden in empirisch onderzoek.

Religiosity, depression, and physical maturation in adolescent girls

Journal American Academy Child & Adolescent Psychiatry
Vol. 41, nr. 2, blz. 206-214

2002
The objective of this study was to assess the impact of physical maturation on the protective qualities of religiosity against depression in adolescent girls.

Religious psychotherapy in depressive patients

Psychotherapy and Psychosomatics

Vol. 63, nr. 3-4, blz. 165-168

1995

This study was conducted to explore the outcome of psychotherapy in ethnic Malays with strong religious and cultural background. Patients in the study group, where a religious perspective was added, showed more rapid improvement in the initial 3 months of the study period than those in the control group, but at the end of the 6 months the difference became insignificant.

Kunst van kwetsbare mensen in Mechelen en in Gent!

Het Mechelse Galerie Duende, een onafhankelijk initiatief dat kunstenaars met een verstandelijke beperking of psychiatrische achtergrond de kans biedt om hun werk te tonen aan het grote publiek, stelt van 6 mei tot en met 6 juli 2011 het werk van negen bijzondere kunstenaars voor. Over 'kunst gemaakt in de marge' en thema's als 'expressie', 'verbeelding' en 'psychiatrie' bezitten wij berhoorlijk wat materiaal. Ziehier, een selectie van de meest recente publicaties in onze collectie: 

Making art : a qualitative study of personal and group transformation in a community arts studio

Psychiatric Rehabilitation Journal

Vol. 32, nr. 3, blz. 215-222

2009

The objectives of this ethnographic study were to understand the effect of an integrated arts studio on the lives of the participants, including the impact of social isolation, stigma and discrimination, and to study the importance of consumer perspective in the design and implementation of the program.

Kruisweg van de psychiatrie : patiënten verbeelden hun verhaal

Psychiatrie en Verpleging

Vol. 85, nr. 3, blz. 157-168

2009

De auteur vat kort de aanpak samen die vooraf ging aan de tentoonstelling ‘Over liefde en lijden’, georganiseerd door het U.P.C. Sint-Kamillus in Bierbeek. De kunstenaars waren zowel patiënten als medewerkers van het ziekenhuis. De gerealiseerde werken worden kort beschreven.

Art therapy exercises. Inspirational and practical ideas to stimulate the imagination

Silverstone, L.

112 p.

2009

De auteur beschrijft 80 oefeningen om de verbeelding te activeren. Ze zijn bedoeld voor gebruik bij patiënten uit verschillende culturen, in groepen of in een-op-een-relaties. De oefeningen starten vanuit een niet-directieve, niet-interpreterende persoonsgerichte benadering van kunsttherapie en zijn zowel bedoeld voor mannen als voor vrouwen.

Verbeelding, geestelijke verzorging en psychiatrie : zes perspectieven vanuit wetenschap, kunst en theologie

Boon, F. (e.a.)

99 p.

2008

Bevat de bewerkte lezingen van het symposium 'Wat een verbeelding... 600 jaar Joris Kapel en Geestelijke Verzorging'. Zes auteurs presenteren vanuit verschillende perspectieven hun kijk op verbeelding, geestelijke verzorging en psychiatrische zorg. Komen aan bod: de tijdsbeleving in een psychose, de betekenis van verbeelding binnen de geestelijke verzorging, psychotische werkelijkheid via de beeldende kunst, verbeelding als stuurmanskunst van de ziel, de positie van 'waanzinnigen' in andere tijden en culturen en moderne technieken die hallucinatoire hersenactiviteiten zichtbaar maken.

Verborgen werelden. Outsiderkunst in het Museum Dr. Guislain

Allegaert, P. (e.a.)

159 p.

2007

Outsiderkunst is geen artistieke stroming maar een overkoepelende benaming voor kunst gemaakt in de marge. Dit werk is spontaan en authentiek, direct en krachtig en houdt weinig rekening met modes en traditie. Aan de hand van honderden werken uit de collecties die te zien zijn in het Museum Dr. Guislain gaan de auteurs achter deze uitgave op zoek naar indelingen, thema's, motieven en stijlkenmerken. Een internationaal redactieteam bespreekt het werk van belangrijke outsiderkunstenaars als Willem van Genk, Nek Chand en Oswald Tschirtner.

Inside or outside the outsider art? Kunst van mensen met een verstandelijke beperking

Vijver, J. Van de

152 p.

2005

Met outsider art wordt kunst bedoeld, gemaakt door mensen buiten de klassieke kunstwereld. Stilaan werd het verengd tot kunst gemaakt door verstandelijk of psychisch ‘gehandicapten’. De auteur vraagt in dit boek vooral aandacht voor kunst gemaakt door mensen met een verstandelijke handicap. Hij gaat daarbij in op het leven en werk van Sylvain Cosijns.

Geheim schrift. De Prinzhorn-collectie in het Museum Dr. Guislain in Gent

Psyche

Vol. 16, nr. 1, blz. 17-18

2004

De wereldberoemde Prinzhorn-collectie is de oudste art brut- of outsidercollectie. Ze heeft een vrij bewogen geschiedenis op esthetisch maar zeker ook op sociaal en politiek vlak. Dit maakt het tentoonstellen ervan meteen een ideale aanleiding om over psychiatrie en beeldvorming te discussiëren.